I. Tổng quan

Cột sống có từ 33 đến 34 đốt sống xếp chồng lên nhau, giữa hai đốt sống có một cấu trúc đàn hồi chêm ở giữa gọi là đĩa đệm.

Cấu trúc này giúp con người đi đứng thẳng và chịu được một tải trọng cơ thể phù hợp.

Đĩa đệm có hai phần chính: nhân nhầy ở trong và vòng sợi bao bên ngoài.

Thoát vị đĩa đệm là khi vòng sợi bị rách, nhân nhầy bên trong thoát ra ngoài chèn ép các cấu trúc xung quanh.

II. Nguyên nhân thường gặp

- Chấn thương: tai nạn giao thông, ngã cao…

- Thoát vị đĩa đệm cấp tính sau khi nâng vật nặng.

- Vận động cột sống sai tư thế: một số trường hợp vận động sai tư thế cột sống như kiễng chân để lấy một vật  ở trên cao hoặc xa tầm tay với. Hoặc cố kéo một vật nặng hoặc xoay người đột ngột dẫn tới đau chói cột sống và có thể gây thoát vị đĩa đệm.

- Một số nghề nghiệp ảnh hưởng đến thoái hóa cột sống và đĩa đệm: nhiều bệnh nhân không hề bị một chấn thương nghiêm trọng nào, nhưng công việc của họ thường xuyên bị chấn thương nhẹ lặp đi lặp lại. Những người lái xe máy, ô tô, những người làm việc khuân vác, nông dân... bị thoái hóa cột sống sớm và nặng dễ dẫn tới thoát vị đĩa đệm hơn.

III. Khi nào nên mổ thoát vị đĩa đệm?

Đối với thoát vị đĩa đệm cấp, khoảng 85% bệnh nhân sẽ đáp ứng với điều trị nội khoa (uống thuốc, nghỉ ngơi, tập vật lý trị liệu) trong trung bình 6 tuần.

Tuy nhiên, đối với một số trường hợp sau đây, bệnh nhân nên được can thiệp ngoại khoa (mổ):

- Điều trị nội khoa thất bại sau 6-8 tuần.

- Bệnh nhân không muốn điều trị thử bằng nội khoa sau khi các bác sĩ chuyên khoa tiên lượng khả năng đáp ứng thấp.

- Cần mổ cấp cứu khi: Rối loạn cảm giác (tê hoặc mất cảm giác), yếu liệt vận động, rối loạn tiêu tiểu và sinh dục liên quan đến thoát vị đĩa đệm hay còn gọi là “hội chứng chùm đuôi ngựa”, dấu thần kinh khu trú tiến triển, đau kháng trị mặc dù đã dùng đến thuốc giảm đau gây nghiện.

BS. Đặng Trần Chương

Đơn vị Ngoại Thần kinh - Cột sống, Bệnh viện Quận 11